Zaaien en Planten in de Serre

Een goed plan maken als jij gaat zaaien of planten in jouw serre is niet altijd zo eenvoudig. Of het nu gaat over een serre of een vierkante meter tuin, tuinieren op een kleine ruimte vraagt om speciale aandacht bij de keuze wat je waar zal zaaien of planten. Niet alleen de ruimte nodig voor de groei, maar ook de kennis welke planten in elkaars omgeving goed gedijen, heeft bijzondere invloed op het bereikte resultaat.

Wanneer je groenten en kruiden wilt telen op een beperkte ruimte, in een hobby serre of een vierkante meter bak, is die speciale kennis van combinatie teelt en vruchtwisseling onontbeerlijk om maximaal resultaat te boeken. Wij willen niet alleen mooie groenten en vruchten oogsten, maar vooral willen wij dat die groenten en vruchten ons maximaal voorzien aan voedingstoffen en heerlijke smaken.

Vooral uit ervaring en de laatste jaren ook wetenschappelijk bewezen, is dat wanneer planten dicht in mekaars omgeving groeien de verschillende planten elkaar beïnvloeden zowel in de positieve als in de negatieve zin. Sommige planten bekampen elkaar waarbij de ene plant de andere overwoekerd en de plaats voor zichzelf inneemt, terwijl andere combinaties elkaar helpen en zelfs beschermen.

Van de combinatie groenten en kruiden is al langer bekend dat kruiden de smaak en groei van groenten in de hand werken, bijvoorbeeld de combinatie van wortelen en dille. Doch deze regel gaat ook op voor de combinatie van verschillende soorten groenten en fruit met als treffend voorbeeld de combinatie van aardbeien en sla. Weten welke combinaties gunstig zijn zal ervoor zorgen dat je met een goed zaai- en plantplan straks betere oogsten zult hebben van jouw kleine tuin.

De reden van deze positief / negatief werking vinden wij in het eigen specifieke gedrag van elke individuele plant en de bodemsamenstelling waar de platen groeien. Een plant neemt niet alleen voedingsstoffen op uit de grond, maar scheidt via zijn wortels ook eigen stoffen af in de bodem. Hierdoor ontstaat een specifieke eigen bodemcultuur rond elke plant. Op deze wijze ontstaan verschillende planten culturen die elkaar graag hebben of elkaar verafschuwen. Wij kunnen dan spreken van goede buren en slechte buren en neutrale buren. Deze wisselwerking maakt ook dat de grond nooit echt uitgeput wordt en de noodzaak aan veelvuldig zwaar bemesten beperkt wordt.

Dit geeft natuurlijk ook aan dat je dezelfde groeten niet elk jaar op dezelfde plek mag kweken. Als je dat weldoet en telkens weer dezelfde cultuur op de zelfde plaats zou zetten, zal op die plaats de bodem eenzijdig verarmen waardoor zware bemesting de enige uitweg wordt om er verder planten te kunnen kweken.

Een goed plan maken is dus de oplossing voor voortdurende goede resultaten. Dergelijk plan is dus niet beperkt tot wat jij gedurende één jaar wilt doen, maar moet een goede spreiding geven over een periode van twee, drie tot vier jaar. Jouw planning moet voorzien in voldoende wisseling en maken van succesvolle combinaties.

Vruchtwisseling in een drie jaren plan

Groenten worden onderverdeeld in drie groepen naargelang hun vereiste aan voedende bestanddelen:

1. Bladgroenten welke een stevige bemesting nodig hebben zoals; sla, spinazie, enz..
2. Wortelgroenten die vooral goed verteerde bemesting vragen..
3. Vlinderbloemigen zoals erwten en bonen welke geen sterke bemesting vragen maar wel fosforzuur nodig hebben.

Omdat elke groep een eigen specifieke wortel afscheiding produceren is het best niet jaar na jaar dezelfde groep op de zelfde plaats te zetten (eenzijdige uitputting van de bodem). Om dit te voorkomen kun je de ruimte voor groenten verdelen in drie vakken en de aangeplante groeten jaar per jaar in een ander vak te zetten. Dit gaat als volgt in zijn werk.

1ste jaar Bladgroenten 2de jaar Wortelgewassen 3de jaar Vlinderbloemigen

1ste jaar Wortelgewassen 2de jaar Vlinderbloemigen 3de jaar Bladgroenten

1ste jaar Vlinderbloemigen 2de jaar Bladgroenten 3de jaar Wortelgewassen

Na het derde jaar begint dan alles weer van begin af aan. Het voordeel is dat je een vak of perceel slechts om de drie jaar sterk moet bij bemesten.

Succesvolle combinaties

Experimenteren en ervaring is natuur de beste manier om te ontdekken wat de beste combinaties zijn voor jou serre of vierkante meter bak. Om je op weg te helpen volgt hieronder een aantal voorbeelden van combinaties welke jou van het begin te laten profiteren.

Sla – radijs – spinazie
Selderij – prei - bloemkool
Uien – wortelen – dille
Wortelen – pluk sla – bieslook
Andijvie –venkel – spitskool
Tomaten – sla – aardbeien

Late wortelen – prei

Bijzonder slechte buren

Nog beter te weten is welke planten best niet bij elkaar kunnen worden gezet.

Venkel – tomaten

Bonen – uien - prei

Kool – uien

Tomaten – erwten

Erwten – bonen

Aardbeien – kolen

Selderij – sla

Tot Besluit

Over het algemeen kan men stellen dat er veel meer succes combinaties mogelijk zijn van goede buren en dan er mislukkers zijn. Er zijn ook heel wat planten die neutraal werken op elkaar. Dergelijke neutralen kunnen perfect worden ingeschakeld om slechte buren van elkaar te scheiden.

Experimenteren en ervaring blijft de beste leerschool. Laat je niet afschrikken door iets nieuw te proberen en desgevallend jou planning aan te passen.